Το Σάββατο 17 Μαΐου 2025 στην Αίθουσα Τέχνης και Πολιτισμού του Δήμου Λεβαδέων παρουσιάστηκε η εισήγηση με θέμα "ΤΟ ΙΕΡΟ ΤΟΥ ΤΡΟΦΩΝΙΟΥ" στα πλαίσια της 4ης συνάντησης του 4ου κύκλου του Λαϊκού Πανεπιστημίου με την επωνυμία "Τροφώνια Ακαδημία" από τον κ. Στάθη Βαλλά, μελετητή του Τροφώνιου Μαντείου και συγγραφέα.
Το πιο κάτω κείμενο είναι μια περίληψη της παρουσίασης από τον κ. Βαλλά.
"Αφού για μια ακόμη φορά από τη θέση αυτή, εκφράσω τις Ευχαριστίες μου, προς τους Ιθύννοντες της Ακαδημίας, στην Συνέχεια παραθέτω ορισμένα Αίτια αυτής της Ομιλίας
Στην Εισήγηση προτάθηκε ότι '' οι Αυτοδιδασκόμενοι της Τροφώνιας Ακαδημίας καλό θα ήταν, ο καθένας να βγάζει τα δικά του συμπεράσματα, και να μην αποδέχεται, ελεγχόμενες πληροφορίες Κειμένων, όσο και τις όποιες ''επιστημονικές απόψεις'' με μόνο κριτήριο τα Εχέγγυα των ''ειδικών.''
Αναφέρθηκαν παραδείγματα. Το τετράγωνο Βάθρο στον Βωμό – Όρυμβο του τεμένους, από το οποίο, ασφαλώς την εποχή του Περιηγητή έλειπε το ξύλινο ξόανο του Δαίδαλου. Ο Σύλλας τριακόσια χρόνια πριν, είχε μαζέψει από την Βοιοωτία, όλα τα αξιόλογα αγάλματα. Ασφαλώς από το Ιερόν, έλειπαν και το Ξόανο, και ο Τροφώνιος – Ασκληπιός, έργο του Πραξιτέλη, όπως και η Έρκυνα με τον χήνα, από τον ομώνυμο ναό της.
Το ίδιο ισχύει και για το ''Σπήλαιο'' του ποταμού. Οι βασικές αρχιτεκτονικές κατασκευές όπως σε όλον τον ΕλληνοΡωμαϊκό Κόσμο, είχαν ήδη περατωθεί, όταν ο Παυσανίας έγραφε τα ΒΟΙΩΤΙΚΑ. Στην εποχή του ασφαλώς το μνημονευόμενο αρχικό Σπήλαιο, είχε μετατραπεί ήδη στον μικρό ναΐσκο του Ασκληπιού.
Μικρότερες, αλλά όχι ασήμαντες αναφορές κομίζουν ευκρινέστερη Εικόνα. Ο Περιηγητής κάπου αναφέρει: ''γράφω δε ούκ άκοήν, άλλά έτέρους τε ίδών και αύτος τώ Τροφωνίω χρησάμενος.'' Η συγκεκριμμένη μαρτυρία παρερμηνεύθηκε απο ''ειδικούς,'' ως αληθινή Κατάβαση του Παυσανία !! Χρήση έκανε ο άνθρωπος, όχι Κατάβαση. Είναι πολλοί εκείνοι που νομίζουν ότι το Χρηστήριο του Τροφώνιου, ήταν διαδικασία μιας ημέρας, και γενικότερα ότι τα αρχαία μαντεία, ήταν αναξιόπιστα, κέντρα που εξαπατούσαν αφελείς. Αφελείς αρχαίους Έλληνες, όπως για παράδειγμα ο Περίανδρος ο Κορίνθιος, Ένας από τους Επτά αρχαίους Έλληνες Σοφούς !!
Αξίζει ιδιαίτερης υπογράμμισης η παρερμηνεία, κειμένων, αλλά και η αστοχία συμπερασμάτων, πολλών, και σε πολλά ''Ειδικών.'' Αρχίζει από την λατόμηση των δομικών μελών του μεγάλου ναού του Διός, που προτείνεται πως έγινε ''επί τόπου,'' !! και καταλήγει στην υποστήριξη που πρεσβεύει ότι ο επισκέπτης, ξεκίναγε από τις πηγές του ποταμού, βαδίζοντας στο Όρος, φορώντας νεκρικό ένδυμα, και χοντρά υποδήματα. Κάτι τελείως διαφορετικά αναφερόμενο στο αρχαίο Κείμενο.
Αυτού του είδους οι αυθαίρετες ερμηνείες παρεκίνησαν τον Ομιλητή να προτείνει στους Αυτοδιδασκόμενους της Τροφώνιας Ακαδημίας, να προτιμούν τα δικά του ο καθ' ένας προσωπικά συμπεράσματα, ως καρπό μιας φιλότιμης μελέτης πάνω στο πλέον εξέχον Θέμα της Πόλης, και να αποφεύγουν επαναλήψεις και αντιγραφές επιλήψιμες.
Η εφίστηση της προσοχής, έφτασε έως το όνομα της Πόλης. Αν γίνει αποδεκτό ότι ένας Αθηναίος, ονόματι Λέβαδος, έδωσε το όνομά του στην Λεβάδεια, αυτός ο ίδιος, από πού πήρε το όνομά του; '''βέδυ τό τής Φρυγίας τό ύδωρ φησί καλείν.'' (Ησ.) Βόδα, Β–έδεσσα, Βοδενά ονομάζεται τόπος ανάβλυση πηγαίου νερού. Voda, oνομάζεται το νερό, από την Βαλκανική, έως τις παραδουνάβιες περιοχές.
Μιά ίδια αστεία εκδοχή πληροφορεί ότι το βουνό Παρνασσός πήρε το όνομά του, από κάποιον που βοσκούσε εκεί τα πρόβατά του και ονομαζόταν Παρνασσός!!
Σε κάποιο άλλο σημείο της Ομιλίας έγινε μια προσπάθεια διόρθωσης των απόψεων που πρεσβεύουν ότι όλη η αρχαιολογική Λιβαδειά, βρισκόταν συγκεντρωμένη στην περιοχή της σημερινής λεγόμενης ''Κρύας.'' Κάποια λεπτομέρεια στο κείμενο του Φιλόστρατου, οδηγεί σε ορθότερα Συμπεράσματα. Η περίφημη Κατάβαση στο άδυτο του Τροφώνιου, διευκρινίζεται ότι γίνεται ''μόνον τοίς ύπέρ χρησμόν φοιτώσιν.''
Αυτό σημαίνει ότι στο μεγάλο επώνυμο Ιερό, εκτός από την κυρίως Ιερατική Τέχνη, γίνονταν κι άλλες, πολλών ειδών Φοιτήσεις. Μερικές αναφαίνοντα πηγαίες.
Οι Επιγραφές Λεβαδείας αναφέρουν μεγάλο αριθμό Οσπρίων, ακόμη και Ιχθύων. (τρίγλη, τρίβων, και μελάνουρος) γεγονός που οδηγεί σε λειτουργία Σχολής Μαγειρικής. Αναμφίλεκτη ωστόσο πρέπει να λογίζεται η Σχολή Μετεωρολογίας. Εδράζεται στον Κύριο χαρακτήρα των αρχαίων Μαντείων, που ήταν πρώτιστα η καρική πρόγνωση. Σήμερα αδυνατούμε να κατανοήσουμε την ζωτική σημασία της. Κάποτε όμως οι βιοτικές καθημερινές ανάγκες δεν ήταν διαδικασία Λογιστηρίου, και Super Market. Το κάθε σπίτι είχε δικά του ζώα, πουλερικά, και κηπευτικά.......
Αν λοιπόν εξαιρεθούν οι ιατρικές δραστηριότητες και πρακτικές που εφαρμόζονταν από Ιερείς ιατρούς, αλλά και από κοσμικούς ιατρούς , στον καθ' αυτό χώρο των πηγών, άλλου είδους κοινωνικές εκδηλώσεις, θα ήταν αρκετά υπερβολικό να αναζητηθούν. Ο κυρίως Χώρος όπου είχε αναπτυχθεί το αρχαίο Ιερόν, σύμφωνα άλλωστε και με την περιγραφή του Περιηγητή, άρχιζε από την σημερινή πλατεία Μητρόπολης, και έφτανε, με απόδειξη διαπίστωσης ερειπίων ιερού της Αρτέμιδας, αρκετά δυτικότερα του παλαιού Κοιμητηρίου της Αγ. Παρασκευής.
Αλλά και πάλι, αν προστεθοὐν οι χώροι όπου τελούσαν τους Οικουμενικούς (Παγκόσμιους) Ιερούς Αγώνες, ΤΡΟΦΩΝΕΙΑ. οι διαστάσεις μειώνονται. Οι Αγώνες, Μουσικοί, Γυμνικοί, και Ιππικοί, για να πραγματοποιηθούν, έχουν ανάγκη ικανών εκτάσεων ώστε να υποδεχτούν αθλητές και επισκέπτες, από όλον τον τότε γνωστό Κόσμο.
Το συμπέρασμα είναι ότι ως Αυτοδιδασκόμενοι της Τροφώνιας Ακαδημίας, θα πρέπει να έχουμε όσο το δυνατόν καθαρότερη Εικόνα της Έκτασης του αρχαίου Ιερού, και να μην αναπαράγουμε απόψεις, που περιορίζουν την αρχαιολογική Λειβαδιά, στον χώρο των Πηγών. Στον χώρο της Κρύας.
Εμπειρία σύγχρονης Χρησμοδοσίας
Είχαν ήδη συμπληρωθεί πενήντα (50) χρόνια μετά την πρώτη Ανασκαφή, όταν στον στενό οικογενειακό κύκλο, λήφθηκε η απόφαση μιας δοκιμασίας του Χώρου. Δεν ήταν κάτι αυθαίρετο. Τελευταία, για την αναζήτηση Γνώσεων, και την εξαγωγή συμπερασμάτων, σε πολλές περιπτώσεις εφαρμόζεται μιά μέθοδος γνωστή ως Πειραματική Αρχαιολογία. Το όλο διάβημα, και ένας πέραν προσδοκίας Χρησμός που προέκυψε, δημοσιεύτηκαν σε ένα Σημείωμα με τίτλο: Δοξαστικόν στον Νικόλα Φαράκλα, το οποίο αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο, από την Δ.Κ.Β.Λεβαδείας.
Στην Εισήγηση, αποφεύχθηκε οποιαδήποτε προσπάθεια υποστήριξης των πεπραγμένων. Αντί αποδείξεων προτάθηκε το εξής: Ο περίφημος Θαλής περιγράφει ότι στα Χρηστήρια, όπως το έν Δελφοίς καί τό έν Λεβαδεία, ''τα πάντα πλήρη θεού.'' Την ίδια περίπου εκτίμηση καταθέτει και ο Αριστοτέλης: Στα Χρηστήρια, ''τά πάντα πεπλήρωται θειότητος.'' Ακολουθεί ο Πλούταρχος που συμπληρώνει το ακόλουθο: Στα αρχαία Χρηστήρια συγκινούνται όχι μόνον τα έμψυχα, αλλά και τα άψυχα!! Μάλιστα, εξιστορεί και παραδείγματα.
Στους σπουδαστές λοιπόν της Τροφώνιας Ακαδημίας, προτάθηκε το εξής: Κατά την διάρκεια του ερχόμενου Καλοκαιριού: ''ό έθέλων καί δυνάμενος, συμβουλίαν λαβείν, Άγαμήδεει Τροφωνίου θ' έκατηβόλου συμβουλίαν'' ας επιχειρήση μιαν Ευχή στο Τέμενος του έν Λεβαδεία Θεού. Μια απλή προφορική Ευχή, με προσφορά ενός απλού Άνθους. Και μάλιστα σε οποιανδήποτε Θεότητα. Ημεδαπή, ή Αλλοδαπή, και βεβαίως ανεξαρτήτου Θρησκευτικού Συστήματος. Η μόνη επιβεβεβλημένη (έστω και τμηματικά τελούμενη) υποχρέωση είναι μια απαραίτητη Πορεία προς το Χρηστήριο, η οποία αναφέρεται ως σταθερή προϋπόθεση. Ο ίδιος ο Αριστοτέλης παραγγέλνει: ''ποιήσομεν Πορείαν, πρός θεών Άποθεραπείας.''
Η Εισήγηση τελείωσε με την υπογράμμιση της σπουδαιότητας του αρχαίου μαντείου του Τροφωνίου, στο σύγχρονο Πολιτισμικό Γίγνεσθαι, που ασφαλώς εγκυμονεί την Οικουμενική αναγνώριση, αλλά και την Οικονομική της Ανάπτυξη. Αρκεί ο οποιοσδήποτε να πληροφορηθεί από σωζόμενα κείμενα, και συνειδητοποιήσει ότι: Σε Θρησκευτικό Επίπεδο, ο Τροφώνιος αντιπαρατίθεται ευθέως προς τον Ιησού Χριστό, ως προς την Αξιοπιστία, μιας Αληθινής Κατάβασης στον Άδη.........."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου