trofoniosakadimia: 12/05/19

Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2019

Η Κωπαΐδα στην Τέχνη

Το Σάββατο 16 Νοεμβρίου το μέλος της "τροφώνιας ακαδημίας" κ. Μαρία Σκουρολιάκου παρουσίασε την εισήγησή της "Η Κωπαΐδα στην Τέχνη".

Η Κωπαΐδα στην Τέχνη

Σε αυτή την παρουσίαση γίνεται μία προσπάθεια να παρουσιαστούν έργα τέχνης, ζωγραφικής, γκραβούρες, σχέδια που έχουν θέμα την Κωπαΐδα.

Η παρουσίαση στηρίζεται κυρίως στα έργα των περιηγητών – ταξιδιώτες ή λόγιοι ταξιδιώτες - που επισκέφθηκαν την περιοχή κατά την περίοδο του 15-19 αιώνα. «Τα περιηγητικά έργα προβάλλουν με τα κείμενα και τις εικόνες τους, το “πώς η Ευρώπη έβλεπε” σε κάθε ιστορική συγκυρία τους τόπους, τους ανθρώπους και τα μνημεία που συναντούσαν κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους οι περιηγητές.»

Την Κωπαΐδα επισκέπτονται οι περιηγητές αναγνωρίζοντας την πλούσια αρχαιολογική ιστορία της . Διαμένουν στα χωριά γύρω από αυτήν και γράφουν, ζωγραφίζουν , αποτυπώνουν τις εικόνες και εμπειρίες από τα αρχαιολογικά μνημεία, το φυσικό τοπίο και την καθημερινή ζωή των ανθρώπων.

Τα έργα τους βρίσκονται σε εθνικές βιβλιοθήκες και μουσεία.

ΠΕΡΙΗΓΗΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Διασχίζοντας ή περιπλέοντας οι Δυτικοευρωπαίοι την Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο και με αφορμή τους τόπους που διατρέχουν, άλλοτε περιγράφουν το ιστορικό παρελθόν –πάντοτε βασιζόμενοι στους αρχαίους Έλληνες και Λατίνους συγγραφείς–, άλλοτε καταγράφουν τις εμπειρίες τους και άλλοτε σχολιάζουν τους ανθρώπους που συναντούν και τις καταστάσεις που αντιμετωπίζουν (πολιτικές, καθημερινές ή θρησκευτικές εκδηλώσεις κ.λπ.). Έτσι οι περιηγητικές εκδόσεις αποτελούν πολύτιμη πηγή για τη γεωγραφία, την οικονομία, τη δημογραφία, την κοινωνία, τη θρησκεία και όλες τις εκφάνσεις του καθημερινού βίου των πληθυσμών με τους οποίους έρχονται αντιμέτωποι οι ταξιδιώτες.

ΠΕΡΙΗΓΗΤΕΣ

Περιηγητές θεωρούνται: οι ταξιδιώτες αλλά και οι λόγιοι ταξιδιώτες, όπως γεωγράφοι, χαρτογράφοι, νησολόγοι, ουμανιστές αλλά και διπλωμάτες, προσκυνητές, κατάσκοποι, φυσιοδίφες, στρατιωτικοί, ναυτικοί, ιατροί, ιερείς, θεωρητικοί και εμπειρογνώμονες, ζωγράφοι, τοπιογράφοι, αρχιτέκτονες, μηχανικοί, αρχαιολόγοι, ρομαντικοί συγγραφείς, έμποροι και ιεραπόστολοι, μοναχοί, επιστήμονες, πειρατές, αιχμάλωτοι, λογοτέχνες και τυχοδιώκτες, οι οποίοι μας κληροδότησαν κείμενα αλλά και εικόνες από τα ταξίδια τους.

Edward Dodwell 1767-1832

Εικόνα 1: Edward Dodwell

O αρχαιολόγος και ζωγράφος Edward Dodwell ,γόνος παλιάς και πλούσιας ιρλανδικής οικογένειας, γεννήθηκε στο Δουβλίνο και σπούδασε φιλολογία και αρχαιολογία στο Trinity College του Kαίμπριτζ. Ευνοημένος οικονομικά με μεγάλη περιουσία και χωρίς επαγγελματική υποχρέωση αφοσιώθηκε στη μελέτη των πολιτισμών της Μεσογείου.

Ταξίδεψε το 1801 συντροφιά με τον Atkins και τον γνωστό περιηγητή W. Gell στα Ιόνια νησιά και στην Τρωάδα και το 1805-06, με συνοδοιπόρο τον ζωγράφο Simone Pomardi, στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Πολυγραφότατος συγγραφέας αλλά και εικαστικός, ο

Εικ.2: Ταξιδιωτικό βιβλίο του Edward Dodwell

Dodwell αποκαλύπτει σε όλο το έργο του, μοναδικό για την εποχή, το πολύπλευρο ταλέντο του αρχαιολόγου που διαθέτει: φιλοπεριέργεια, κριτικό πνεύμα και καλλιτεχνικό αισθητήριο. Για πρώτη φορά αναγνωρίζουμε την πραγματική ανακάλυψη «ενός τόπου»: η οδοιπορία γίνεται τρόπος αναγνώρισης και ανάγνωσης του τοπίου, στο οποίο εντάσσονται τα μνημεία, η ιστορία, οι σύγχρονοι άνθρωποι, οι τεκμηριωμένες πληροφορίες.

Εικόνα 3 :Σπήλαιο στην άκρη της λίμνης Κωπαΐδας (ή Κηφισίδας)

Εικόνα 4: Ταφικό μνημείο στον Ορχομενό Βοιωτίας, γνωστό ως «Τάφος του Μινύα» Treasury of Minyas at Orchomenos

Εικόνα 5 : Η ακρόπολη του Ορχομενού Βοιωτίας με τον «Τάφο του Μινύα»Acropolis of Orchomenos, Treasury of Minyas

Εικόνα 6 : Ο Παρνασσός και η κοιλάδα της Χαιρώνειας

Mount Parnassos, Plain of Choeroneia

Εικόνα 7: Η Καταβόθρα της λίμνης Κωπαΐδας

Εικόνα 8 : Η νότια πλευρά της Ακρόπολης του Ορχομενού της Βοιωτίας, στις όχθες του ποταμού Κηφισού. Απεικονίζονται Αρβανίτισσες γυναίκες που εκτελούν αγροτικές εργασίες. Ruins of Orchomenos in Boeotia

Εικόνα 9 : Ο Παρνασσός

Simone Pomardi1760-1830

Ο Ιταλός ζωγράφος Simone Pomardi στο δίτομο οδοιπορικό του, περιγράφει το ταξίδι του στην Eλλάδα με τον Άγγλο αρχαιολόγο Ed. Dodwell. Πιθανότατα

συναντήθηκαν στη Ρώμη το 1804, ο Dodwell τον προσέλαβε ως σχεδιαστή για την περιοδεία του στην Ελλάδα και ο Pomardi έκανε 600 σχέδια και συνέταξε το χρονικό της περιοδείας του.

Στο οδοιπορικό του ο Pomardi γράφει για το ταξίδι του από τη Ρώμη στη Σικελία και από εκεί στη Ζάκυνθο, το Μεσσολόγγι, την Πάτρα, τη Ναύπακτο, το Γαλαξείδι, την Άμφισσα, τους Δελφούς, τη Βοιωτία και την παραμονή τους στην Αθήνα. Συνέχισε στη Φθιώτιδα, τη Θεσσαλία, τη Mαγνησία, τη Φωκίδα, τη Bοιωτία, την Eύβοια, την Aττική και την Aργολιδοκορινθία, ενώ φιλοτεχνεί για πρώτη φορά σχέδια που απεικονίζουν τοποθεσίες στις περιοχές αυτές (Πλευρώνα, Θίσβη, Λαμία κ.ά). Στο τέλος του ταξιδιού αρρώστησε και αναγκάστηκε να πάει στη Zάκυνθο και μέσω Iθάκης, Λευκάδας και Κέρκυρας να επιστρέψει στην Ιταλία.

Εικόνα 11: Η λίμνη Κωπαΐδα (ή Κηφισίδα)

Εικόνα 12: Σπήλαιο στην άκρη της λίμνης Κωπαΐδας (ή Κηφισίδας)

Εικόνα 13: Η λίμνη Υλίκη

Amandvon Schweiger Lerchnfeld 1840-1910

Εικ.14: βιβλίο ταξιδ. εντυπ.του συγ/φέα

O Αυστριακός αξιωματικός και συγγραφέας Amandvon Schweiger Lerchenfeld γεννήθηκε στη Βιέννη και μετά την αποφοίτησή του από τη Στρατιωτική Ακαδημία του Wiener Neustadt κατατάχθηκε στον στρατό και πήρε μέρος στην εκστρατεία του 1866 στην Ιταλία. Το 1871 παραιτήθηκε και άρχισε να ταξιδεύει και να συγγράφει, ενώ αργότερα (1889) ίδρυσε την εφημερίδα “SteindeWeisen”, στην οποία εργάστηκε ως συντάκτης.

Το 1873 πραγματοποίησε το πρώτο ταξίδι του, με προορισμό την Ιταλία, και το 1875 επισκέφτηκε την Ελλάδα. Τις εντυπώσεις από τα ταξίδια του στην Αρμενία, τη Βοσνία, την Βουλγαρία, τον Πόντο, την Ανατολή, την Αδριατική, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Αφρική, από τον Δούναβη έως τον Καύκασο, κ.ά. άρχισε να γράφει από το 1876.